ساخت و ساز مقاوم در برابر زلزله، ساخت ساختمان یا سازه ای است که بتواند در برابر لرزش ناگهانی زمین که مشخصه زلزله است مقاومت کند و در نتیجه آسیب های سازه ای و مرگ و میر و جراحات انسانی را به حداقل برساند. روش های ساخت و ساز مناسب برای اطمینان از برآورده شدن اهداف طراحی مناسب برای مقاومت در برابر زلزله مورد نیاز است. روش های ساخت و ساز می تواند به طور چشمگیری در سراسر جهان متفاوت باشد، بنابراین قبل از این که نتیجه گیری شود که آیا یک طرح خاص مقاوم در برابر زلزله برای منطقه عملی و واقعی خواهد بود، باید از روش های ساخت و ساز محلی و در دسترس بودن منابع آگاه بود.
یک تمایز اساسی بین طراحی یک ساختمان و روش های ساخت و ساز مورد استفاده برای ساخت آن ساختمان وجود دارد. طرحهای پیشرفتهای که برای مقاومت در برابر زلزله طراحی شدهاند، تنها در صورتی مؤثر هستند که از روشهای ساخت و ساز مناسب در انتخاب محل، فونداسیون، اعضای سازهای و اتصالات اتصال استفاده شود. طرحهای مقاوم در برابر زلزله معمولاً شکلپذیری (توانایی یک ساختمان برای خم شدن، تاب خوردن و تغییر شکل بدون فروریختن) را در ساختار و اعضای سازهای آن گنجاندهاند. یک ساختمان شکل پذیر زمانی که در معرض نیروهای برشی افقی یا عمودی زلزله قرار می گیرد، می تواند خم شود و خم شود. ساختمان های بتنی که معمولاً شکننده هستند (شکستن نسبتاً آسان) می توانند با افزودن آرماتورهای فولادی شکل پذیر شوند. در ساختمان هایی که با بتن مسلح شده با فولاد ساخته می شوند، هم فولاد و هم بتن باید دقیقاً ساخته شوند تا به رفتار شکل پذیری مطلوب دست یابند.
خرابی های ساختمان در هنگام زلزله اغلب به دلیل روش های ضعیف ساخت و ساز یا مصالح ناکافی است. در کشورهای کمتر توسعهیافته، بتن اغلب برای دستیابی به مقاومت فشاری مورد نظر خود به درستی مخلوط، یکپارچه یا پخت نمیشود، بنابراین ساختمانها به شدت مستعد شکست تحت بارگذاری لرزهای هستند. این مشکل اغلب با فقدان قوانین ساختمانی محلی یا عدم وجود بازرسی و کنترل کیفیت بدتر می شود.
خرابی های ساختمان نیز اغلب به کمبود مصالح مناسب و محلی در دسترس نسبت داده می شود. به عنوان مثال، هنگامی که یک ساختمان با بتن مسلح شده با فولاد طراحی می شود، بسیار مهم است که مقدار فولاد مورد استفاده برای کاهش هزینه ساختمان کاهش نیابد. چنین اقداماتی به طور قابل ملاحظه ای توانایی ساختمان را برای مقاومت در برابر نیروهای دینامیکی زلزله تضعیف می کند.
در شرایط عادی، دیوارها، ستونها و تیرهای ساختمان در درجه اول فقط بارهای فشاری عمودی را تجربه میکنند. اما در هنگام زلزله، بارگذاری جانبی و برشی رخ می دهد که منجر به ایجاد نیروهای کششی و پیچشی بر عناصر سازه می شود. این نیروها منجر به تنش های زیاد در گوشه های ساختمان و در سرتاسر اتصالات مختلف می شود.
اتصالات ساختمانی قوی در ساخت سازهای که در برابر بار برشی زلزله مقاومت میکند، حیاتی هستند. از آنجایی که تنش در درزهای بین دیوارها متمرکز است، مهم است که همه درزها به درستی آماده و تقویت شوند. اتصالات بتن نیز باید به درستی فشرده و لنگر شوند تا به مقاومت مطلوب دست یابند. در مورد اتصالات بنایی تقویت نشده (درزهای ملات مانند آنهایی که در ساختمانهای آجری یافت می شود)، لنگر بین دیوارهای مجاور اهمیت ویژه ای دارد. هنگامی که تمام اتصالات به خوبی به هم گره می خورند، ساختمان به عنوان یک واحد یکپارچه عمل می کند و نیروهای زلزله را قادر می سازد بدون شکست فاجعه بار از یک بخش به بخش بعدی منتقل شوند.